JE! NI MATATIZO GANI MWANAMKE ANAKUMBANA NAYO WAKATI WA KUTAFTA UJAUZITO KATIKA UMRI MKUBWA?

 

JE, NI MATATIZO GANI UNAKUMBANA NAYO WAKAT WA KUTAFTA UJAUZITO KATIKA UMRI MKUBWA?

____________________________________

Baadhi ya maswali hayana majibu ya uhakika. Majibu yanakuwa mengi.

Zinatofautiana kati ya mtu na mtu. Hata hivyo maswali na majibu hayaishii hapo.

SWALI NI: JE, NI UMRI GANI SAHIHI WA KUWA MAMA?

____________________________

Kitaalamu hili ni swali la kibinafsi sana, lakini kwa mtazamo wa kimatibabu kila mtu anapaswa kupigana kwa upande tofauti. Wanawake wa nchi za kiafrica ni  miaka 25 hadi 35 ndio wakati mzuri wa kuitwa mama. Mwanamke anapaswa kukabiliana na matatizo mengi katika kipindi cha umri wa kuwa mama baada ya miaka 35. Kwa hiyo, miaka kumi kati ya miaka 25 na 35 inafaa kwa kuwa mama. Ni vigumu sana kupata mimba baada ya miaka 35 kwa mwanamke ambae hajawahi kushika mimba.

Hivi sasa wasichana wengi wanachelewa kuolewa. Baada ya hapo, inaamuliwa lini wawe mama. Kwa kuzingatia hali ya sasa, wasichana wanapaswa kuwa waangalifu sana. Wapimwe uwezo wao wa kupata ujauzito kabla ya kufanya maamuzi ya kuchelewa kutafta watoto.

Kipimo hiki, kinachoitwa AMH (anti-mullerian hormone), kinaweza kuchunguza kiasi cha mayai yaliyorutubishwa katika mwili wa mwanamke. 

Kiwango cha chini kina maanisha hatari ni kubwa zaidi. Kwa hiyo, wanawake wadogo wanapaswa kuwa makini.

Tafiti mbalimbali zilizofanyika zinaonyesha kwamba umri unaofaa kuwa mama ni miaka 25 hadi 30. Tatizo ni kwamba tunaiga nchi za magharibi. Na kuwa kama wao tunazingatia zaidi taaluma zao na tamaduni za nchi hizo bila uchunguzi wa afya na mazingira yetu. 

Na hapa ndipo tatizo linapo anzia. Haijalishi ni watoto wangapi wanaotafutwa, lakini umri wa uzazi unapaswa kuzingatiwa na kuwa sawa kulingana na mazingira yetu.

Uzee wa ovari ni tatizo kubwa hivi sasa kwa nchi za africa na Tanzania kwa ujumla. Utafiti umeonyesha takriban asilimia 30 ya wanawake vijana wanao tembelea blog yangu. Wengi Wanaolewa wakiwa na umri mkubwa na kisha kuamua kutafta watoto wakiwa na umri mkubwa. Kwa hivyo nadhani umri sahihi wa kuwa mama ni miaka 25 hadi 35.

NINI KINATOKEA UNAPO BEBA UJAUZITO KATIKA UMRI MKUBWA?

______________________________

Rita Joshi, anayetoka Mumbai, anafanya kazi katika Nyanja ya teknolojia ya habari.Walikuwa wamebanwa na taaluma zao katika umri unaokubalika kijamii kuzaa.

Ilibidi aende nje ya nchi mara kadhaa kama sehemu ya kazi yake.Walioana kwa miaka 35 kwa sababu kadhaa.

Baada ya ndoa alifanya majaribio kadhaa ya kupata ujauzito kwa njia ya kawaida, lakini hakukuwa na mafanikio.

Alijaribu chaguo la IUI na IVF, lakini hakupata wakati katika taaluma yake. Mwishowe alijaribu chaguo la IVF mnamo Oktoba 2020. Kulikuwa na kizuizi wakati huo na kwa sababu ya kazi anayoifanya akiwa nyumbani aliweza kuwa na wakati unaofaa wa matibabu na mwishowe akawa mama wa binti mrembo.

Sio Rita Joshi pekee anayesimulia hadithi yake kwamba ndoa inachelewa kwa sababu ya taaluma na kisha uzazi unacheleweshwa hata katika jamii zetu wapo wengi wanao kula ujana kwanza na kujiingiza katika matumizi mabaya ya vipandikizi ili asibebe mimba akiwa na umri mdogo.

KWANINI UMRI NI MUHIMU KWA WANAWAKE?

____________________________

Sababu kwa nini umri ni muhimu kwa wanawake ni kwa sababu ya kiasi cha mayai katika mwili wao.Katika miongo kadhaa iliyopita, wanasayansi wameona kwamba kiasi cha mayai katika tumbo la uzazi la mwanamke hupungua kadiri umri unavyosonga.

Mwili wa kiume hutoa mamilioni ya manii kila siku, wakati wanawake wana mayai milioni 1 wakati wa kuzaliwa. Wakati wanawake wanaanza kupata hedhi, idadi hiyo imeshuka hadi laki tatu. Mwanamke anapofikisha umri wa miaka 37, idadi yake hupungua zaidi hadi 25,000 na anapofikisha miaka 51, idadi ya mayai ni 1,000 tu.

Kati ya haya, ni mayai 300 hadi 400 tu yana uwezo wa kurutubishwa. Kadiri umri wa mwanamke unavyo pungua kwa idadi ya mayai, ndivyo inavyo zidi kupungua.

Kwa kawaida wasichana huanza kupata hedhi kuanzia umri wa miaka 13. Na mayai hayarutubiki katika miaka miwili ya kwanza.

Mayai yana uwezekano mkubwa wa kupungua kwa umri wa miaka 33 katika mchakato huu. Wanawake wengi hupoteza uwezo wao wa kuzaa miaka minane kabla ya kukoma kwa hedhi. Utafit unaonyesha wazi kwamba kiasi cha mayai katika mfuko wa uzazi inategemea na maumbile.

Hata hivyo, uwiano wa mayai hutegemea misukosuko katika maisha ya mwanamke. Kemikali za sumu na dhiki pia huathiri idadi ya mayai. Mbali na wingi wa mayai, ubora wake pia ni suala muhimu.

Ubora wa mwanamke katika kuzaa hupungua kulingana na umri unavyoendelea kuongezeka.

Umuhimu wa kromosomu

Kromosomu pia ina jukumu muhimu katika uzazi. Kulingana na watafiti, usumbufu wa kromosomu pia unaweza kusababisha matatizo ya uzazi. Kwa kweli, kromosomu  isiyo ya kawaida. Wanawake wengi wanatatizo hili hususani wenye umri mkubwa. Ila ni nadra sana kwa vijana. 

Kromosomu zina uwezekano mkubwa wa kuzorota kadiri umri unavyosonga. Upungufu wa kromosomu haimaanishi kuwa mwanamke hawezi kumzaa mtoto, lakini ni kwamba mayai ambayo hutengenezwa wakati wa mzunguko wa hedhi kunakuwa na uwezekano mdogo wa kuzaa watoto wenye afya.

Hali ya sasa ya kijamii

Ikizungumzia hali ya sasa ya kijamii ya kuzaa mtoto katika umri mkubwa kiasi, lakini sio wanawake wote, vijana kwa sasa hivi wanafikiria kuhusu kuolewa wakiwa na umri wa miaka 25.

Wanafikiri umri wa miaka 30 ni mdogo sana, lakini hawatambui kwamba kufikia umri huo ugavi wa homoni umeharibiwa kabisa.